Textiel Info
Vezels & Filamenten Uitgelegd
jul
Wat zijn vezels & filamenten?
Textielstoffen zijn gemaakt van garens en garens zijn gemaakt van vezels of filamenten. De eigenschappen van een textielproduct, of het nu een spijkerbroek of brandweerpak is, zijn sterk afhankelijk van de gebruikte vezels/filamenten. De eigenschappen van vezels/filamenten zijn weer afhankelijk van hun structuur (morfologie) en moleculaire eigenschappen.
Over het algemeen worden vezels en filamenten gekenmerkt door flexibiliteit en fijnheid. Ze hebben een grote lengte in verhouding tot hun doorsnede, vergeleken met andere materialen zoals hout, plastic of metalen. Hoewel, sommige vezels en filamenten zijn gemaakt van hout of plastic.
Het verschil tussen vezels & filamenten
Vezels, ook wel stapelvezels genoemd, hebben een lengte tussen 2-46 cm. De definitie van een vezel volgens BISFA ‘een substantie die wordt gekenmerkt door hun flexibiliteit, fijnheid en hoge verhouding tussen lengte en dwarsdoorsnede’. Filamenten daarentegen hebben een oneindige lengte. Volledig natuurlijke vezels zijn altijd stapelvezels, behalve zijde. Kunstmatige vezels kunnen worden geproduceerd als filamenten of in stapelvezels. De definitie van een filament volgens BISFA ‘een vezel van zeer grote lengte, beschouwd als continu’.
.
Classificatie
Vezels en filamenten kunnen zowel virgin (nieuw) als gerecycled zijn. In de textielwetenschap worden ze geclassificeerd als natuurlijk of kunstmatig (door de mens gemaakt).
Kunstmatig versus natuurlijk
Vezels worden gecategoriseerd als kunstmatig of natuurlijk. Kunstmatig vezels worden door de mens geproduceerd. Grondstoffen zoals olie of hout worden geproduceerd tot een chemische oplossing, waaruit vezels of filamenten worden getrokken. Bijvoorbeeld polyester, dat is gemaakt van olie, of lyocell dat is gemaakt van hout. Deze vezels of filamenten worden door een chemisch proces gemaakt. De vezel- of filamentvorm wordt dus verkregen door een fabricageproces.
Natuurlijke vezels of filamenten daarentegen worden verkregen uit planten of dieren. Het bestaat al in de natuur. Bijvoorbeeld wol die als vacht op schapen groeit, katoen die op planten groeit of zijde die wordt gemaakt door zijderupsen. Natuurlijke vezels of filamenten bestaan al in de natuur in hun vezel- of filamentvorm.
Kunstmatige vezels & filamenten
Gemaakt d.m.v. een chemisch
proces, bijvoorbeeld van
olie, hout of afval.
Natuurlijke vezels & filamenten
Bestaat al in de natuur,
verkregen uit planten of dieren,
zoals katoen, wol en zijde.
Virgin versus gerecycled
Wanneer vezels of filamenten voor het eerst worden geproduceerd, wordt dit virgin genoemd. Dus de eerste keer dat een textiel gemaakt wordt van bijvoorbeeld katoen (geoogst van de katoenplant) of wol (van het schaap) of polyester van olie.
Sinds kort kunnen ze ook worden gemaakt via een recyclingproces, als een tweede leven. Het recyclen van textiel gebeurt via een mechanisch of een chemisch proces. Bij mechanische recycling wordt textielafval versnipperd tot vezels, die hergebruikt kunnen worden voor het spinnen. Dit kan met elke soort vezel; de kwaliteit van het gerecyclede textiel neemt echter af naarmate de vezel lengte steeds korter wordt elke keer dat men recycled. Bij chemische recycling wordt textielafval opgelost in een chemische oplossing. Uit deze oplossing worden filamenten getrokken, op dezelfde manier als bij virgin kunstmatige vezels en filamenten. Chemische recycling is (nog) niet voor alle textielmaterialen mogelijk, maar een groot voordeel van chemische recycling is dat de kwaliteit van de vezels niet afneemt omdat de lengte van de gerecyclede vezels in het productieproces wordt bepaald.
Textielrecycling is een optie om de wereld duurzamer te maken. SaXcell is een afkorting van Saxion cellulose en een voorbeeld van chemisch gerecycled textiel, gemaakt van huishoudelijk katoenafval. In onderstaande animatie wordt het recyclingproces uitgelegd.
